الو!! ارتش پاکستان؟

ارتش پاکستان اعلام کرده‌ که افغانستان و پاکستان یک خط ویژه تلفنی میان فرماندهان نظامی دو کشور ایجاد کرده‌ اند و نخستین تماس روز چهارشنبه نهم جدی برقرار شد.
جنرال عاصم بجوا؛ سخنگوی ارتش پاکستان در صفحه توییتر خود نوشت که روی ایجاد این خط تماس مستقیم میان فرماندهان نظامی دو کشور در جریان سفر اخیر جنرال راحیل شریف؛ فرمانده نیروی زمینی ارتش پاکستان به کابل توافق صورت گرفت.
سفر جنرال شریف به کابل در پی آن انجام شد که در هفته‌های اخیر اشرف غنی؛ رئیس جمهور و نواز شریف؛ نخست وزیر پاکستان در پاریس و اسلام‌آباد برای از سرگیری مذاکرات صلح با طالبان با میانجی‌گری پاکستان دیدار کردند.

دولت افغانستان چند روز پیش اعلام کرد که در دیدار اشرف غنی و عبدالله عبدالله با جنرال راحیل شریف، دو کشور توافق کرده‌اند که برای از سرگیری گفتگوهای صلح در افغانستان همکاری کنند.
وزارت خارجه نیز اعلام کرد که هفته آینده نشستی با حضور مقام‌های افغانستان، پاکستان، امریکا و چین در کابل برگزار می شود.

این اقدام چیزی شبیه برقراری خط ارتباط تلفنی اضطراری میان چین و تایوان است که اخیرا برقرار شد و هدف از آن، کاهش تنش های دیرینه میان دو کشور بود.

با این حال، انتظار نمی رود این اقدام بتواند دیوار بی اعتمادی بلند و نیرومندی که میان دو کشور افغانستان و پاکستان در طول سال ها تنش و بحران رابطه، شکل گرفته را فروریزد.

در این میان، حتی این نگرانی هم وجود دارد که کابل یکبار دیگر، فریب اقدامات شکلی و نمادین اسلام آباد در زمینه بهبود روابط را بخورد و در واقع، از همان سوراخی گزیده شود که سالهاست گزیده می شود.

از جانب دیگر، مبنای راه اندازی برقراری خط مستقیم ارتباط تلفنی میان فرماندهان نظامی دوطرف نیز مشخص نیست. کانال های رسمی ارتباط میان مقام های دو کشور، سال هاست که برقرار می باشد؛ اما این امر، عملا تغییری در مواضع و سیاست های پاکستان در قبال افغانستان ایجاد نکرده است.

اگر هدف از راه اندازی این خط ارتباطی، هماهنگی برای مبارزه مشترک با تروریزم باشد، این امر، لوازم دیگری نیز دارد که پیش از ایجاد خط مستقیم ارتباط تلفنی باید فراهم شود؛ لوازمی مانند ایجاد اتاق عملیات و فرماندهی مشترک، شناسایی مناطق خطر در دو سوی خط دیورند، همکاری های اطلاعاتی و استخباراتی در خصوص شناسایی مسیرها و مناطق آمد و شد و بود و باش تروریست ها در طول خط مرزی مشترک و داخل قلمروهای دو کشور و تصمیم گیری و برنامه ریزی برای آغاز عملیات مشترک علیه مواضع مشخص دشمن.

مبارزه مشترک با آن عده از گروه ها و افراد تروریستی که حاضر به پذیرش روند گفتگوهای صلح نیستند از دیرباز در دیدارهای مشترک رهبران افغانستان و پاکستان، مورد تاکید قرار گرفته؛ اما عملا اقدامی در این زمینه انجام نشده است.

با این حساب، راه اندازی خط ارتباط تلفنی میان فرماندهان نظامی، مشکلی را حل نمی کند؛ مگر آنکه با اقدامات هماهنگ و عملی دیگری مانند موارد ذکرشده در بالا همراه باشد تا در نتیجه آن، تعهد جدی و عزم عملی دو کشور، برای مبارزه با تروریست های جنگ طلب و صلح با عناصر صلح جوی آنها به اثبات برسد.

راه اندازی این خط تلفنی همچنین در حالی اعلام می شود که نهادهای امنیتی افغانستان بارها ادعا کرده اند که اسناد و مدارکی در اختیار دارند که نشان می دهد حلقاتی در ارتش و نیروهای نظامی و استخباراتی پاکستان در ناامنی های افغانستان و حمایت از تروریزم، دست دارند؛ با این سابقه، اگر این اقدام، نشانگر حسن نیت پاکستان است، پیش از آن، نظامیان و فرماندهان نظامی آن کشور، باید این حسن نیت را در ترتیب اثر دادن به ادعاها و شواهد فرماندهان نظامی و مقام های امنیتی افغانستان در خصوص دست داشتن پاکستان به حمایت از تروریزم، به اثبات می رساندند.

نکته آخر هم اینکه بیم آن می رود که هدف پاکستان از این اقدام، تلاش مجدد این کشور به منظور برقراری روابط استخباراتی و امضای پیمان امنیتی در این خصوص با افغانستان باشد؛ تلاشی که پیشتر در نتیجه واکنش های تند افکار عمومی افغانستان، به شکست انجامید یا حد اقل، مسکوت گذارده شد.
نرگس اعتماد- خبرگزاری جمهور