جریان پغمان چه می خواهد؟

شماری از چهره‌های سیاسی و جهادی به رهبری عبدرب الرسول سیاف در روزهای اخیر با برگزاری نشست‌هایی برای یافتن راهی به منظور برون رفت از مشکلات امنیتی و اقتصادی کشور تلاش می کنند.
یکی از اعضای این گروه می‌گوید که رئیس جمهور نیز ایجاد یک کمیته مشترک برای حل مشکلات کنونی کشور را پذیرفته است.
پس از سقوط شهر قندوز به دست طالبان و افزایش نگرانی‌ها از ناامنی‌، چند وزیر پیشین و شماری از فرماندهان جهادی به رهبری عبدرب الرسول سیاف گردهم آمده‌اند و سرگرم رایزنی برای حل مشکلات کشور اند.
عبدالهادی ارغندیوال؛ وزیر پیشین اقتصاد می گوید:"شکنند‌گی در بخش‌های امنیتی، اقتصادی و سیاسی سبب شده است که این چهره‌ها گردهم بیایند و دیدارها و رایزنی‌های شان را ادامه دهند."
ارغندیوال ادامه داد:"اگر این تلاش‌های ما نتیجه ندهد، ما تصمیم بعدی خود را اتخاذ خواهیم کرد و نمی گذاریم که مردم تنها باشند."
در همین حال، معاون سخنگوی رئیس جمهور نیز تایید کرده که اشرف غنی در دیدار با این چهره ‌ها درباره مسایل بنیادی کشور رایزنی کرده است.
ترکیب کسانی که در این نشست ها حضور پیدا می کنند و نیز قرار داشتن آقای سیاف در رأس این جریان، پرسش هایی را در خصوص اهداف و نیات این جمع، در نزد افکار عمومی به میان آورده است.
اغلب کسانی که در این نشست شرکت می کنند، از مهره های وفادار به تیم حاکم سابق به رهبری حامد کرزی هستند.
از جانب دیگر، کاربرد تعبیر «جهادی» برای این جمع نیز به نظر می رسد بیشتر تحت تاثیر سرپرستی این مجموعه به وسیله عبد رب الرسول سیاف، صورت می گیرد و این با توجه به ترکیب افراد شرکت کننده در آن، اندکی غیر واقع بینانه است؛ زیرا برخی از چهره ها نه تنها هیچ سنخیتی با جهاد و مجاهدین ندارند؛ بلکه در مقاطعی از زندگی سیاسی خود، جزو منتقدان جهاد و مجاهدین بوده اند.
همچنین شمار افراد جهادی شامل در این مجموعه هم به اندازه ای نیست که بتوان آنها را نمایندگان واقعی همه طیف های مجاهدین به شمار آورد.
اینکه چرا رهبری این جریان به یک چهره جهادی واگذار شده، شاید به این دلیل است هدفی که این جمع دنبال می کند، سریع تر محقق شود و از مشروعیت لازم اجتماعی برخوردار باشد.
در این میان، مساله ای که بیشتر به چشم می آید؛ اما کمتر مورد توجه قرار می گیرد، وابستگی این افراد به تیم حکومت سابق به رهبری کرزی است.
گفته می شود کرزی به رغم آنکه نقشی مهم و کلیدی در به قدرت رسیدن اشرف غنی هم در جریان انتخابات و هم پس از آن ایفا کرد، به دنبال برخی تصمیم گیری ها و عملکردهای بحث برانگیز اشرف غنی از امضای پیمان امنیتی با امریکا تا امضای تفاهمنامه استخباراتی با پاکستان، تعلیق روابط استراتژیک با هند و نیز عزل و نصب مهره ها و مدیران حکومتی، با او به شدت دچار اختلاف شده است و حتی باری به روایت تریبیون رسمی ارگ ریاست جمهوری، دو رهبر، زانو به زانوی هم نشستند تا اختلافات شان را حل کنند؛ اما این امر نیز مانع از شیوع آوازه هایی مبنی بر تلاش کرزی برای تشکیل لویه جرگه و برگزاری یک اداره موقت به جای حکومت وحدت ملی نشد. شایعاتی که البته هیچگاه از حد شایعه فراتر نرفت؛ اما دست کم، این پیام ضمنی را به همراه داشت که رهبران حکومت های پیشین و کنونی، همچنان باهم اختلاف دارند.
به این ترتیب، در یک ارزیابی کلی، می توان نتیجه گرفت که جریان به رهبری سیاف نیز کمی تا قسمتی در راستای دیگر اقدامات اپوزیسیون مآبانه حکومت پیشین در برابر حکومت کنونی شکل گرفته که هدف از آن، تقویت شائبه بی کفایتی حکومت کنونی در مدیریت بحران و عبور آسان و بی آسیب کشور از گردونه دشوارگذار کنونی و در نهایت، رویکرد دوباره مردم به کرزی و تیم اوست.
بر پایه این ارزیابی، مجموعه ای که مسامحتا می توان آن را «جریان پغمان» نام داد به مثابه یک اهرم فشار برای پیشبرد رقابت زیرپوستی حکومت پیشین در برابر حکومت کنونی عمل می کند.
اگر این ارزیابی درست باشد، آنچه در حال حاضر برای اشرف غنی، اهمیت دارد، انتخاب سبک برخورد و تعاملی با این مجموعه است که کمترین آسیب و بیشترین بازخورد را داشته باشد.
اینکه گفته می شود اشرف غنی با این مجموعه دیدار کرده و حتی نسبت به تشکیل کمیته ای برای این منظور نیز موافقت کرده است، نشان می دهد که او در صدد تقابلی کردن فضا نیست و حتی المقدور تلاش خواهد کرد، با رویکردی تعاملی، این گروه و حلقه تصمیم گیری آن را در اختیار خود بگیرد و مدیریت کند.
وضعیت کنونی حکومت وحدت ملی و کارنامه غیر قابل دفاع آن در عرصه های امنیتی، اقتصادی، سیاسی، دولت سازی و... نیز اجازه ای فراتر از این به اشرف غنی و تیم او نمی دهد.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور