دودستگی طالبان چالش تازه روند صلح

یکی از سخنگویان بخش ناراضی طالبان گفته است که این گروه ممکن است به دو بخش تقسیم شود؛ زیرا آنها هنوز نتوانسته اند بر سر جانشینی ملا عمر به توافق برسند.
ملا عبدالمنان نیازی؛ سخنگوی جناح مخالف ملامنصور گفته است که گفتگوها میان رهبر جدید طالبان و فرماندهان ناراضی، شکست خورده است.
ملا نیازی گفت:"ما برای دو ماه منتظر ماندیم و از ملامنصور خواستیم تا اوضاع را درک کند، از مقامش کنار برود و به شورای عالی اجازه دهد تا بر اساس یک اجماع رهبر جدید را انتخاب کند؛ اما حاضر نشد."
نیازی گفته که فرماندهان ناراضی طالبان اکنون به صورت جداگانه علیه دولت افغانستان و نیروهای خارجی به نبرد ادامه می‌دهند.
او گفت:"هرکسی که مشغول نبرد تحت رهبری ملامنصور است، جهادی به شمار نمی‌رود. اکنون ما به صورت روشن علیه او قرار داریم."
سخنگوی طالبان ۵ روز پیش اعلام کرد که ملایعقوب و عبدالمنان، پسر و برادر ملاعمر با رهبر جدید طالبان بیعت کرده اند.
نیازی گفته که ملامنصور تهدید کرده بود که اگر خانواده ملاعمر با او بیعت نکنند، پولی که از این گروه به دست می‌آورند، قطع خواهد شد.
صرف نظر از اینکه ماجرای امتناع اولیه و بیعت بعدی خانواده ملاعمر؛ رهبر پیشین طالبان با ملا اخترمحمد منصور؛ رهبر جدید این گروه چه بوده است، واقعیتی که اکنون نمی توان انکار کرد این است که با موضع گیری تازه ملا عبدالمنان نیازی؛ سخنگوی جناح مخالف رهبری ملا منصور، طالبان عملا به دو دسته مجزا و مخالف، تقسیم شده اند.
به تعبیر دیگر، اکنون با دو جریان منسوب به گروه طالبان، سر و کار داریم.
آنچه در این مرحله برای حکومت افغانستان و به ویژه طیف هوادار آشتی و سازش و صلح با طالبان اهمیت دارد، نگاه هریک از این دو جریان به روند صلح به رهبری حکومت اشرف غنی است.
روند صلحی که پس از افشای خبر مرگ ملا عمر به صورت جدی آسیب دید و با تحولاتی که در روابط افغانستان و پاکستان در پی حمله های خونین کابل و پیشاور، به وجود آمد، آسیب های این روند، جدی تر و ترمیم آن دست کم در آینده ای نزدیک، دشوارتر شد.
اگرچه با وجود همه این اتفاقات، در حال حاضر، هم حلقاتی در درون حکومت کابل و هم برخی چهره های سیاسی دولتی در اسلام آباد، از آغاز دوباره روند صلح و تعهد خود به پیشبرد این پروسه، سخن می گویند؛ اما چیزی که در این میان اهمیت دارد این است که اعلام خبر مرگ ملاعمر و دوگانگی جدی و عمیقی که در پی آن در گروه طالبان به وجود آمد از یکسو و تنش های پیش آمده در روابط افغانستان و پاکستان از جانب دیگر، روند صلح را عملا با بن بست مواجه کرده و دشواری ها و موانع سنگینی را فراراه آن قرار داده است.
تفاوتی که چالش دو دستگی در صفوف طالبان برای روند صلح ایجاد کرده با چالش های مشابه آن در این است که مدیریت آن هم از عهده کابل خارج است، هم از عهده کویته و هم از عهده اسلام آباد.
آن گروه از رهبران طالبان که در برابر رهبری ملامنصور، ساز مخالف می زنند و به نوعی جبهه جدیدی را به نام طالبان و بر علیه طالبان به رهبری ملامنصور ایجاد کرده اند، همزمان با ملامنصور و گروه طالبان تحت رهبری وی، با پاکستان نیز اعلام مخالفت کرده و آی اس آی را متهم به اعمال نفوذ بر روند گزینش رهبر جدید طالبان کرده است.
این جریان در عین حال، بر مبارزه مسلحانه با حکومت افغانستان و نیروهای خارجی هم تاکید کرده و با این حساب، تلویحا مخالفت خود را با هرگونه صلحی با کابل، اعلام داشته است. این در حالی است که کابل و اسلام آباد هردو انتظار دارند طالبان به رهبری ملامنصور، به زودی به روند صلح برگردند و گفتگوهای ناقص پیشین، بار دیگر از سر گرفته شود.
با این حساب، بروز انشعاب و دودستگی در صفوف طالبان، آینده روند صلح و نتایج آن را عمیقا با تردید و پرسش مواجه کرده و روشن نیست که کابل و اسلام آباد، حتی اگر بار دیگر بتوانند بر اختلاف ها و تنش ها و بی اعتمادی های موجود در روابط دو کشور، غلبه کنند و از سوی دیگر، طالبان به رهبری ملامنصور را پای میز گفتگو بکشانند، با چه اهرمی می توانند به مصاف طالبان مخالف ملامنصور بروند.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور