دستاوردهای ۱۳ ساله و برنامه تازه آلمان در افغانستان

آلمانها بطور کامل در مأموریت و اهداف خوبی که در افغانستان مد نظر داشتند موفق نشده اند. دولت فدرال آلمان یک نتیجه گیری نه چندان رضایتبخش از سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴ مأموریت خود کرده است.
در ارزیابی موقت از اقدامات در افغانستان که برای تصمیم گیری کابینه فدرال در ماه جاری صورت گرفت نماینده ویژه وزارت امور خارجه (AA) آلمان اعتراف نمود که همه اهدافی که مأموریت آلمانها درنظرداشت بطور شایسته انجام نیافته و برخی از اهداف بسیارمهم، ناقص و ناتکمیل بجا مانده و به سر نرسیده که البته دردناک است.
این گزارش بطور خاص، کاستی هایی در توسعه پروسه اقتصادی و دموکراتیک در هندوکش می بیند. علاوه براین، کاستی و نارسایی به حاکمیت قانون و احترام به حقوق بشر وجود دارد. همچنین وضعیت امنیتی حال حاضر هم مورد بررسی قرارگرفت و قابل انتقاد دانسته شد.
در گزارش ۳۰ صفحه ای که مجله اشپیگل به آن اشاره میکند، نتیجه میگیردکه البته آلمان با تلاشهای خود به موفقیتهایی نائل شده اند باآنهم، جای شک نیست که هنوز هم به هدف نهایی نرسیده ایم؛ اینکه کوشش مان در افغانستان موفق آمیز بوده، آینده نشان خواهد داد.
این گزارش، با عنوان آماده سازی و نیز نقد عملکرد خود آلمانها بوده و آگاهی برای یک مأموریت جدید وزارت دفاع فدرال آلمان در افغانستان است. مأموریت جدیدشان، آموزش و تعلیم عساکر آینده افغانی در افغانستان بوده، گزارش فعلی در بسیاری موارد خدمت و راهنمایی و نتیجه گیری برای اهداف آینده شان است:
ما بسیار وظایف را خوب انجام داده ایم، اما برخی کارهای مان می توانست بهتر و شایسته تر می بود به طور خاص، هماهنگی بین بخش های مختلف در درون دولت فدرال آلمان و در سطح بین المللی هم در آغاز نقصهایی داشت. این مسایل به مرور زمان بهبود یافته است. اما در آینده باید از اشتباهات گذشته یاد گرفت و آموخت.

در حال حاضر چه جریان دارد؟
در حال حاضر، ارتش فدرال آلمان در حال آماده سازی برای یک تغییر اساسی در نقش خود در افغانستان است.
در حال حاضر این مأموریت رزمی تحت نظارت ناتو- آیساف تا پایان امسال خاتمه می یابد.
از سال ۲۰۱۵ به بعد، حداکثر ۸۵۰ سرباز آلمانی در افغانستان ایفای وظیفه خواهند داشت. اینها تنها نیروهای امنیتی محلی را آموزش میدهند و به عنوان مشاور در وزارتخانه ها مشغولیت خواهند داشت و تنها برای حفاظت خود از نیروی نظامی استفاده میکنند.
دولت فدرال آلمان بطور خاص، وضیعت اقتصادی افغانستان را تحت سئوال قرار داده و از این مجرا خشنود نیستند.
با وجود کمکهای فراوان برای بازسازی توسط کشورهای دوست، انگیزه مناسب برای توسعه اقتصادی پایدار در افغانستان صورت نگرفت. و تا به امروز، کابل وابسته به جریان کمکهای مالی و امنیتی از خارج است.
دلیل همه این نارسایی ها، عدم حاکمیت قانون، فساد و قوم پرستی و عدم اعتماد به نخبگان افغان وکمبود اشخاص فنی وکارشناس برای ثبات درازمدت در این کشور است.

نمیتوان نگاهی خوشبینانه داشت
دولت آلمان هم در گزارش ۳۶ صفحه ای خود وضیعت فعلی را ارزیابی نموده که در آن وضیعت امنیتی فعلی در افغانستان را متشنج می دانند.
براساس این گزارش، نیروهای امنیتی افغان در حال حاضر برای حفاظت شهرها و مناطق در امتداد جاده های بزرگ را خوب حفاظت میکنند. اما طالبان وگروههای دیگر افراطی تهدید قابل توجهی به افغانها و نیروههای امنیتی محلی و دولت افغانستان می باشند. ساخت وساز ارتش ملی افغانستان و پلیس به طور کلی به عنوان مثبت دیده میشود.
این نیروهای ورزیده ارتش و پولیس، مسئولیت ملی خود را شناخته و به مسئولیتی که دارند به آن وفادارند.
این گزارش اشاره می کند که نیروهای امنیتی، سالهای درازی به حمایت مالی از خارج از کشور نیاز دارند. جامعه بین المللی در حال حاضر، کمکی به مبلغ چهار میلیارد دلار به توافق رسیده اند.
خارج از مناطق نیمه امن، البته شرایط امنیتی ناگوار است، در مناطقی که طالبان عقب نشینی نموده اند عموماً مناطق تحت سلطه عمدتا پشتون در شرق و جنوب کشور، وضعیت امنیتی عمدتا دراین جاها غیرقابل کنترل است.
حکومت آلمان می داند و گزارش ها هر روز از افغانستان نشان میدهد که در مناطق قبیله ای، طالبان هر آنچه بخواهند انجام می دهند.
در شمال افغانستان، جایی که در آن آلمان به عنوان یک قوای سرپرست آیساف مستقرند نیز اوضاع چندان بهتر نیست.
در این گزارش آمده که افغان ها می توانند وضعیت امنیتی را به اندازه کافی کنترل کنندکه البته نظر به محل و جای بوده و بسیار محدود است.
در قریه جات، تهدید از جانب اشرار بیشتر بوده و قابل کنترل نیستند و در سال ۲۰۱۴ رو به افزایش اند.
گزارش مذکور علاوه نموده که در سالهای گذشته ۱۳۰۰۰۰ سرباز قوای آیساف در افغانستان مستقر بودند از آنجمله ۵ هزار نفرشان قوای آلمانی بوده اند که بعد از سال ۲۰۱۵ تقریباً ۱۲۰۰۰ سرباز آیساف خواهند ماند. از آنجمله ۸۵۰ سرباز آلمانها هستند که البته وظایف شان قسمی که در بالا گفتیم فرق میکند. و بنامresolute support یاد میشوند.
آقای غنی در سفر رسمی اش در ماه دسامبر در برلین سخنانی را شنید که قبلاً در نشست ناتو در بروکسل و کنفرانس افغانستان لندن بیان شد.
جامعه بین الملل دولت افغانستان را فراموش نکرده و در آینده هم کمک میکنند. آقای اشتان مایر، وزیر خارجه آلمان گفت که افغانها از سال میلادی جدید ۲۰۱۵ تمام امنیت را به عهده میگیرند و کمکهای مان فصل و جنبه جدیدی بخود میگیرند.
آلمانها مبلغ ۱۵۰ میلیون یورو سالانه برای مصارف پولیس و عساکر افغانستان را به عهده گرفتند. علاوه برآن ۴۳۰ میلیون یورو برای نوسازی و پروژه های مدنی افغانستان می پردازند.
خانم مرکل صدراعظم آلمان نیز وعده هایی نمود که بعد از خروج قوای ضربتی آلمان، به بازسازی، معارف و آموزش امنیتی سهیم خواهند بود.
از جمله ۸۵۰ سرباز آلمانی در افغانستان ۷۰۰ نفرشان در مزارشریف و۱۵۰ نفرشان در کابل مستقر میشوند.
برای آموزش امنیتی ۱۰۰ سرباز آلمانی وظیفه خواهند داشت و بقیه سربازان، وظایف ترانسپورت هوایی، کمکهای اولیه و وظایف اکتشافی خواهند داشت. این قرارداد امنیتی برای یکسال بوده و در آینده تمدید میگردد.
کمک های آلمان به افغانستان درآینده بستگی دارد به شرایط سیاسی، امنیتی و اقتصادی و انکشاف و توسعه جامعه دموکراتیک؛ و نیز لازم است که نظام افغانستان بر مبنای قانون باشد.
اینجینر عنایت الله حبیب- ارسالی به خبرگزاری جمهور