تجویز مخفیانه عملیات شبانه

نیویارک تایمز گزارش داده که دولت جدید افغانستان به رهبری اشرف غنی، بی سر و صدا ممنوعیت حملات شبانه را برای نیروهای ویژه برداشته است؛ ممنوعیتی که کرزی آن را وضع کرده بود.
مقامات نظامی افغان و خارجی می گویند که واحد نیروهای ویژه ارتش افغانستان برای از سرگیری این عملیات در سال ۲۰۱۵ برنامه ریزی می کنند و در برخی موارد واحد نیروهای ویژه امریکایی نیز در نقش مشورتی شامل این عملیات خواهند بود.
این خبر پس از آن منتشر می شود که اوباما فرمانی را برای گسترش حملات نیروهای امریکایی در افغانستان در سال ۲۰۱۵ امضا کرد. این فرمان اجازه می دهد؛ تا نوعی حمایت هوایی برای موفقیت عملیات های شبانه صورت گیرد.
عملیات شبانه در سال ۲۰۱۳ توسط کرزی ممنوع شد.
جنرال عبدالرشید دوستم؛ معاون اول رییس جمهوری روز یکشنبه گفت:"بحث ها روی حملات شبانه جریان دارد و ما به زودی آن را آغاز خواهیم کرد و من از آن استقبال می کنم".
وی همچنین افزود:"گسترش ماموریت نیروهای امریکایی یک حرکت خوب است و من امیدوارم مردم از آن حمایت کنند".
این در حالی است که پیشتر ارگ ریاست جمهوری آغاز هرگونه عملیات شبانه بر ضد تروریزم را تکذیب کرده بود؛ اما انتشار این گزارش تازه نشان می دهد که جریانی پنهانی به راه افتاده؛ تا عملیات شبانه بار دیگر از سر گرفته شود.
حکومت جدید در حالی اقدام به ذهنیت سازی برای برداشته شدن ممنوعیت حملات شبانه می کند که هنوز هیچ تمهید تضمین کننده ای برای پیشگیری از آسیب های ناشی از این حمله ها در نظر گرفته نشده است.
حملات شبانه بخشی مهم از تاکتیک جنگی نیروهای خارجی در افغانستان بوده است. اهمیت این حمله ها به اندازه ای بود که حتی موضعگیری های مخالفت جویانه رییس جمهور کرزی نیز نتوانست موجب قطع کامل این گونه عملیات شود؛ هرچند انکار نمی توان کرد که این موضع گیری ها از حجم آن تا حدود زیادی کاست.
نیروهای خارجی با استفاده از این تاکتیک، اهداف خود را با استفاده از اطلاعات جاسوسی ماهواره ای و همچنین منابع محلی، در طول روز شناسایی می کنند و شب هنگام، بدون اطلاع قبلی، وارد منازل مردم شده و اقدام به کشتار یا بازداشت افراد مورد نظر خود می کنند؛ اما برای مردم و دولت پیشین افغانستان، این فقط یکی از سکانس های این سناریوی جنجال برانگیز بود.
حامد کرزی معتقد بود که نیروهای امریکایی و خارجی، با این اقدام، حریم خصوصی خانواده های افغان را نقض می کنند، موجب ایجاد رعب و وحشت مدام در میان روستاییان می شوند و با دستگیری یا کشتن یک یا چند تروریست، شمار زیادی زن و کودک را نیز آماج قرار می دهند.
این از دید حکومت پیشین، نوعی تجاوز و نقض آشکار قوانین و حاکمیت ملی افغانستان محسوب می شد؛ زیرا در بسیاری مواقع، بدون هماهنگی و مشارکت نیروهای امنیتی داخلی انجام می گرفت.
اما در حکومت جدید به نظر نمی رسد چنین دغدغه هایی از اساس مطرح باشد.
رییس جمهور غنی که با امضای پیمان های امنیتی با ناتو و امریکا و تایید این پیمان ها از سوی پارلمان، عملا راه و رسم متفاوتی با سلف خود در تعامل با امریکا و غرب در پیش گرفته، به نظر نمی رسد در خصوص آغاز دوباره حمله های شبانه و یا ادامه ماموریت جنگی نیروهای امریکایی پس از ۲۰۱۴ نیز مخالفتی جدی و مبنایی داشته باشد.
کسانی مانند جنرال دوستم؛ معاون اول اشرف غنی نیز در اصول، علاقمند به مبارزه ای شدید و سخت افزاری با تروریزم اند و در این راستا، برای آنها بر پایه همان منطق معروف ماکیاولی، هدف وسیله را توجیه می کند؛ حتی اگر نقض قوانین داخلی، حقوق فردی، امنیت حریم خصوصی و جان غیر نظامیان، بخشی از هزینه های این نوع عملیات باشد.
با این حال، نباید انکار کرد که آغاز این عملیات به وسیله نیروهای ویژه ارتش افغانستان، این امیدواری را تقویت می کند که اصولا نحوه اجرا و نتیجه انجام این عملیات با آنچه در گذشته به نام عملیات شبانه نیروهای امریکایی و ناتو معروف شده بود تفاوت داشته باشد؛ زیرا نیروهای خودی با فرهنگ، آداب، اصول، ارزش ها، سنت ها و خطوط سرخ خانواده های سنتی افغان و همچنین قوانین داخلی کشور آشنایی دارند و انتظار می رود نسبت به آن التزام و تعهد داشته باشند؛ اما تمدید ماموریت رزمی نیروهای امریکایی پس از ۲۰۱۴ و طرح احتمال مشارکت آنها در عملیات شبانه، نگرانی های پیشین در این خصوص را کماکان باقی می گذارد.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور