پایان راه رییس جمهور و گره‌هایی که ناگشوده ماند

حامد کرزی رییس جمهور، جنگ جاری در افغانستان را جنگ خارجی ها خوانده، تاکید کرد که صلح افغانستان به دست امریکا و پاکستان است.
آقای کرزی که در مراسم خداحافظی اش با مسئولین دولتی در ارگ ریاست جمهوری سخن می گفت یکبار دیگر از سیاست های دوگانه امریکا در قبال افغانستان انتقاد کرد.
وی اظهار داشت که امریکا در افغانستان اهداف مشخصی را دنبال می کند و به خاطر رسیدن به اهدافش خواهان تامین صلح در افغانستان نیست.
رییس جمهور گفت:«شاید بپرسید که چرا توافقنامه امنیتی را با امریکا را امضا نکردم. من بارها گفته ام که صلح افغانستان به دست امریکا و پاکستان است و تا زمانی که امریکا تعهدی به تامین صلح در افغانستان نداشته باشد این توافقنامه را امضا نمی کنم.»
او افزود:«جنگ افغانستان، جنگ خارجی هاست و اگر امریکا و پاکستان بخواهند صلح در افغانستان می آید و در غیر آن صورت صلح نخواهد آمد.»
به گفته وی، مردم افغانستان دوست خوب امریکا می شوند به شرط آنکه امریکا صادق باشد و رفتارش مانند گفتارش باشد.
او از حکومت آینده خواست در روابط اش با امریکا و پاکستان محتاطانه برخورد کند.
با این حساب مراسم تودیع رییس جمهور نیز مانند هر رویداد دیگری که سخنرانی او طی این سال ها محور آن بوده است، با حملات تند وی علیه امریکا و پاکستان همراه بود.
رییس جمهور در سخنرانی امروز تلاش کرد؛ تا رؤوس اصلی دیدگاه هایش در خصوص اصلی ترین مساله مبتلابه در داخل کشور یعنی موضوع امنیت، صلح و مبارزه با تروریزم و نیز رابطه با دو تاثیرگذارترین کشورها در امور افغانستان یعنی امریکا و پاکستان را به رییس جمهور بعدی و حکومت آینده متذکر شود.
او طی این سال ها از این دست سخنان کم نگفته است. روابط خارجی او با امریکا و پاکستان، با نشیب و فرازها و تناقض های عجیب و غیر قابل جمعی روبرو بوده است.
او مجموعا در طول ۱۳ سال ریاست جمهوری، ۲۰ بار به پاکستان رفت؛ تا از سراب صلح آی اس آی، سیراب شود؛ اما هربار عطشناک تر از پیش بازگشت و هیچ طرفی از این سفرها نبست.
او با امریکا پیمان استراتژیک امضا کرد، لویه جرگه پیمان امنیتی برگزار کرد و بارها به امریکا سفر کرد و یا میزبان دیپلمات های ارشد امریکایی در کابل بود؛ اما هرگز نتوانست رویکرد و رویه به اصطلاح بزرگترین متحد استراتژیک خود را در زمینه جنگ و صلح در افغانستان، تغییر دهد.
حالا خود او هم می داند که بزرگترین ناکامی رییس جمهوری که می رفت تا منجی کشوری جنگ زده و ناامن باشد، ناتوانی او در آوردن صلح است.
او هزینه های زیادی برای این منظور پرداخت؛ اما در بدل این هزینه های سنگین، تقریبا هیچ چیزی به دست نیاورد.
با این حساب، او شاید حق داشته باشد از این موضوع، سرخورده و شرمسار باشد؛ اما پیش و بیش از آنکه شرمسار باشد، شاکی است؛ شاکی از دوستانی که دشمن شدند، متحدانی که با دوگانه رفتاری های منافقانه و پرسش برانگیز، به تقویت تروریزم و گسترش ناامنی و کشتار در افغانستان، دامن زدند و قدرت هایی که به باور او، قول و فعل شان یکی نیست.
او در این مورد نیز محق است. امریکا هرگز با افغانستان صادق نبود و نیست. پیمان استراتژیک برخلاف تبلیغات مسحورکننده مجیزگویان ایالات متحده، هیچ پیغام و پیاورد امیدبخشی برای صلح، امنیت، بازسازی، رفاه، دموکراسی، آزادی، توسعه سیاسی و اقتصادی و... برای مردم به ارمغان نیاورد.
حالا بار دیگر، همه این موارد، موکول به امضای پیمان امنیتی شده است؛ اما با توجه به جو جاری، امیدی به اعجاز پیمان امنیتی نیز وجود ندارد.
رییس جمهور از سوی دموکرات های مسلط بر کاخ سفید طی سال های اخیر، به صورت مکرر و آشکار تحقیر شد، شأن حقوقی او نادیده گرفته شد، حریم و حدود حاکمیت و استیلای وی، نقض شد و به نظرات وی، توجهی نگردید.
پاکستان نیز عملکردی مشابه داشت و چه بسا بدتر از امریکا؛ اما این عملکرد پاکستان نیز نمی توانست بدون تایید و حمایت و سکوت و تماشای امریکا، انجام شود. امریکا دوستی پایدار و راهبردی با دشمن استراتژیک افغانستان را ترجیح داد و این گره کور ماجرای این سال ها بود.
اکنون آقای کرزی به پایان راه رسیده است و در آخرین فرصت، تلاش کرد؛ به جانشین بعدی اش بگوید، شیوه آزمون و خطای او را بار دیگر آزمایش نکند. امریکا و پاکستان قابل اعتماد نیستند؛ اما نادیده هم گرفته نمی شوند. با آنها محتاط باش؛ اما مطمئن نباش.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور