دو رقیب، دو رفیق می شوند؟

رییس جمهور کرزی دوشنبه بار دیگر با داکتر عبدالله و اشرف غنی دیدار کرد.
در خبرنامه ارگ آمده است که "رئیس جمهور کرزی یکبار دیگر از نامزدها خواست؛ تا در زمینه رسیدن به توافقات شان، تلاش های شان را هرچه زودتر به نتیجه برسانند."
خبرنامه می‌افزاید:"نامزدان ریاست جمهوری اظهار آرزومندی کردند که توافقات حاصله را به زودی در حضور رئیس جمهوری و شخصیت های معزز افغانستان به امضا برسانند."
دو نامزد همچنین پس از دیدار با کرزی به دیدار سفیر امریکا رفتند.
پیشتر ستاد آقای عبدالله اعلام کرده بود که هردو نامزد در گفتگوهای غیرمستقیم با وساطت میانجیگران خارجی توافق کرده اند که رئیس اجرایی، ریاست جلسات هفتگی شورای وزیران را به عهده داشته باشد و قدرت به صورت متعادل بین هردو ستاد تقسیم شود.
به گفته این ستاد، رئیس اجرایی، جلسات هفتگی کابینه را برای بررسی مسایل اداری و اجرایی مدیریت می کند و رئیس جمهوری، جلسات کابینه را ماهی یکبار یا کمتر برای بررسی مسایل کلان، شامل بودجه و سیاستگذاری برگزار کند.
با این حساب، خوش بینی ها در زمینه دست یافتن دو نامزد به توافقی جامع و جدید به نحو چشمگیری افزایش یافته و افق های تازه ای در فضای کدر و تیره پس از تنش های سیاسی و انتخاباتی، پدیدار گشته است.
اگرچه تاکنون هنوز به طور قطع و یقین مشخص نیست که آیا این توافقات تازه به اندازه ای معتبر و قدرتمند هستند که بتوانند بر تمامی اختلافات بنیادی میان دو جناح سیاسی و انتخاباتی سایه انداخته و آینده تازه ای را برای افغانستان رقم بزنند یانه.
عوامل زیادی وجود دارد که این امید را کاهش می دهد. از جمله اینکه نامزدهای انتخاباتی، با وجود آنکه اکنون می گویند تنها در سه مورد عمده اختلاف دارند؛ اما از سوی افرادی احاطه شده اند که مشکلات ریشه دار سیاسی دارند و این نامزدها به دلیل برخورداری از حمایت های وسیع این افراد در جریان کمپاین های انتخاباتی و پس از آن، در طول تنش های انتخاباتی نمی توانند نسبت به آرا و نظریات آنها بی تفاوت باشند.
بنابراین، به جز سه مورد اختلافی که به نظر می رسد برخلاف تصور همگان، دست کم در مقایسه با تفاوت های سیاسی و... که میان دو نامزد و دو جناح سیاسی و انتخاباتی وجود دارد، زیاد بنیادی و عمیق نباشد. دو تیم، تفاوت های فراوانی در سلیقه، مشی سیاسی، رویکرد به مسایل استراتژیک و کلان ملی و... دارند که این مسایل، اگرنه در کوتاه مدت، شاید در درازمدت، برای کلیت دولت مشترک ائتلافی برآمده از توافق احتمالی دو نامزد رقیب، مشکل ایجاد خواهد کرد.
بنابراین، اگرچه هردو نامزد رقیب اکنون تحت فشارهای فزاینده داخلی و خارجی ممکن است به زودی در برابر دوربین های رسانه ای به عنوان دو همکار رفیق، ظاهر شوند؛ اما در بلندمدت، وقتی دولت آینده وارد عرصه اجرایی و تعامل عملی می شود، بعید نیست که مشکلات تازه ای پدیدار گردد و این توافق مطقعی و سیاسی و به دست آمده تحت فشار و اکراه و اجبار را تحت الشعاع قرار داده و درهم بشکند.
این برداشت البته تا حدودی بدبینانه به نظر می رسد؛ اما در یک نگاه واقع گرایانه نیز به نظر نمی رسد دولت آینده، در کوتاه مدت قادر باشد، نسبت به تبعات ویرانگر تنش های سنگین سیاسی و انتخاباتی میان دو رقیب سابق و دو رفیق لاحق، بی تفاوت باشد و تحت تاثیر جو تیره و مسموم ناشی از آن قرار نگیرد.
حد اقل این است که پیش بینی می شود دولت آینده در برابر بحران ها و آسیب هایی که در پی ماه ها تنش بر عرصه های اقتصاد، امنیت، دولت داری و... کشور وارد شده است، با تاثیرپذیری از تبعات سنگین تنش های انتخاباتی و شقاق و شکاف و فاصله ای که میان اعضای دو تیم در قالب دولت ائتلافی وجود خواهد داشت، برای مدت ها، آسیب پذیر باشد و نتواند به مطالبات حیاتی و فوری مردم در زمینه های یادشده، پاسخی مطلوب و قناعت بخش بدهد.
از سوی دیگر، تجربه ۱۳ ساله ریاست جمهوری آقای کرزی نشان داد که تکیه یکجانبه و افراطی بر مصلحت گرایی، مشارکت سهام دارانه و جلب رضایت همه طیف های سیاسی و قومی، بدون توجه به حاکمیت قانون، پاسخگویی، مسئولیت شناسی و تعهد به منافع کلان ملی، نمی تواند کمکی به حل مسایل ملی و شکل گیری یک نظم ثابت و عدول ناپذیر در عرصه دولت داری بکند؛ موضوعی که پیش بینی می شود دولت مشارکتی و ائتلافی آینده نیز به شدت از آن رنج خواهد برد؛ اما در کوتاه مدت، کمترین منفعت شکل گیری چنین دولتی، رفع بن بست، فروکش کردن تنش و بازگشت کشور به شرایط عادی خواهد بود که این به سهم خود، ارزشمند و قابل تمجید است.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور