مساله اصلی کلمه «افغان» نیست

عدم تأیید کلمه «افغان» در تذکره الکترونیکی که جنجال ‌های شدیدی را میان نمایندگان مجلس به وجود آورده بود با ارائه گزارش هیأت تدقیق حل شد.
هیأتی که روز شنبه به منظور تدقیق آرشیف مجلس نمایندگان تعیین شده بود، در جلسه روز چهارشنبه مجلس اعلام کرد که کلمه افغان در پیشنهاد کمیسیون امنیت داخلی که به مجلس عمومی پیشنهاد شد وجود نداشته و نمایندگان تنها دو مورد پیشنهادی " تخلص و دین" را در طرح حکومت افزوده اند.
در جلسه روز شنبه مجلس، برخی نمایندگان به حذف کلمه «افغان» از طرح تصویب شده تذکره الکترونیکی شدیداً اعتراض کردند.
آنان مدعی بودند که کلمه افغان از سوی مجلس تأیید شده و هیات اداری خودسرانه آن را از مکتوبی که به مجلس سنا فرستاده شده حذف کرده است.
همچنین معترضان، نمایندگانی را که موافق درج کلمه افغان در تذکره الکترونیکی نبودند به «جاسوسی» کشورهای خارجی متهم کردند. در مقابل نمایندگان مخالف درج این کلمه نیز اردوگاه مقابل را به قوم گرایی و سلطه سنتی یک قوم بر دیگر اقوام ساکن کشور می کنند.
طی این چندروزه رسانه ها،‌ شبکه های اجتماعی و دنیای مجازی واکنش های تند و شدیدی در برابر این تنش ها نشان داده و توهین های آشکار و زننده ای نیز از آدرس برخی افراد،‌ احزاب و نهادها به اقوام مختلف کشور صورت گرفته است. با اینهمه واقعیت این است که نه مخالفان و نه موافقان تاکنون در این باره به یک گفتگوی تامل برانگیز علمی و آکادمیک نپرداخته اند؛ تا ریشه تنش، شناسایی شود و آنچه واقعیت دارد و نیز آنچه به صلاح مردم و سرنوشت آینده همه اقوام افغانستان است به دست آید و به کار گرفته شود.
بحث بر سر یک کلمه است؛ کلمه «افغان» اما هم موافقان درج این کلمه در تذکره های الکترونیکی می دانند و هم مخالفان آن که درج یا عدم درج آن در این تذکره ها، چیزی از بار مشکلات و بحران های موجود نخواهد کاست و چه بسا با توجه به تنش های خطرناک موجود و جاری بر این مشکلات خواهد افزود.
با توجه به آنچه اکنون در افغانستان جریان دارد طرح این مباحث بسیار آرمانگرایانه و واقعیت گریزانه است. اینکه فلان قوم در گذشته چه بوده، چه افتخاراتی داشته و ریشه های تبار و نژاد و خون و قبیله آن به چه سرچشمه های گران و گرامی می رسیده است، هیچ کمکی به تغییر و بهبود وضعیت کنونی آن نمی کند.
طرح مباحث تبلیغاتی و رسانه ای مانند وحدت ملی، همزیستی مسالمت آمیز اقوام و افغانستان واحد نیز اندکی دور از واقع و زودهنگام به نظر می رسد.
ما هنوز گام های اولیه را نیز در مسیر ملت شدن برنداشته ایم. هنوز تا بلوغ دموکراتیک و ایجاد فضایی مبتنی بر تضارب آرا و اختلافات استوار بر تعقل و خردگرایی هم فاصله زیادی داریم. مباحث روشنفکرانه و اتوپیایی ربطی به ملت گرسنه ای که مجبور است به خاطر نمردن و دریافت کمک های خارجی، تن به هر ذلتی بدهد؛ تا حضور نیروهای بیگانه را در آب و خاک خویش مجاز و مشروع بداند، ندارد.
برای کسی که هنوز به نیازهای اولیه و ابتدایی یک انسان مانند آب و نان و خانه می اندیشد و بزرگ ترین دغدغه زندگی اش، زنده ماندن در هجوم آتش و خون است و هنوز با گذشته مرگبارش به تمامی وداع نکرده است چه تفاوتی می کند که در تذکره های الکترونیکی چه خطابش می کنند؟
تذکره الکترونیکی نه آب می شود و نه نان. این ملت به یک حکومت عدالت محور، یک رییس جمهور پاسخگو، یک سرزمین مستقل، آزاد و امن و پارلمان باسوادی نیاز دارد که فقط از مردم نمایندگی کند.
شاید اگر اینها را داشتیم یا این مباحث به خودی خود حل شده بودند و یا اینکه راهی معقول، کم تنش و بی درد سر برای حل آن یافته بودیم. مساله اصلی این است.
مدعیانی که سنگ قومیت و نژاد برتر و فروتر را به سینه می زنند بگویند در این راستا چه کاری انجام داده اند. برای افغانستان!
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور